Zelf ben ik sinds 1984 woonachtig in de wijk Reeshof. Onze eerste
woning was een nieuwbouw woning in het deel Huibeven en na 9 jaar zijn
we verhuisd naar de Campenhoef in het centrum van de huidige wijk. De
nieuwbouwwijk de reeshof is gelegen ten Westen van Tilburg
, 8km van het centrum en 15 km van Breda waar men in 1978 gestart is
met bouwen. Het gebied waar de wijk is gebouwd was bekend terrein
omdat mijn opa hier een boerderij heeft gehad en we daar vroeger vaak
op bezoek gingen. Hoe het vroeger in de reeshof was is elders op deze
site te lezen in het deel
Familie Kusters en de Reeshof .(ook
te bereiken via Familie op de navigatiebalk.)
Begin jaren
zeventig komen in het stadhuis te Tilburg de eerste Reeshof-plannen
op tafel. Niemand kan dan zelfs maar vermoeden dat dit het begin is
van een enorme stadswijk. Het gros van hen is dan niet eens geboren
of woont nog veilig ander moeders paraplu in Noord, in het centrum
of elders in den lande. Misschien, heel misschien, hebben vader en
moeder ooit eens een versnapering genuttigd bij café Peerke Staak
daar in die ‘bush bush’, maar daar is dan ook alles mee gezegd. Aanvankelijk waren er slechts een paar
duizend bewoners gepland. Het zijn er uiteindelijk
heel wat meer geworden. De
bevolkingsaanwas in Tilburg moest gehuisvest worden, daarom groeide
deze wijk uit tot ver over de 40.000 bewoners die het nu telt.
Nu
wonen die duizenden mensen hier in mega-wijk Reeshof, inspiratiebron
voor architecten en een leefgemeenschap apart, zo wordt wel beweerd. Wat
is er in dat relatief korte tijdsbestek in hemelsnaam gebeurd?
Een
duik in de ‘nieuwste geschiedenis’ van wijk Reeshof.
In de periode
dat de eerste plannen gelanceerd worden, begin jaren zeventig, zien
we overal in Nederland nieuwe wijken als paddestoelen uit de grond
schieten. Er is een enorme behoefte aan woningen en ook in Tilburg
dwingt de woningnood de gemeente om op zoek te gaan naar een
uitbreidingslocatie. Die wordt gevonden aan de westzijde van de
stad.
De start van
plan Reeshof geschiedt door middel van een uitgebreide
inspraakprocedure over de gewenste inrichting van dit
uitbreidingsgebied. Architecten en belangengroepen worden, geheel in
de geest van de tijd, uitgenodigd om mee te denken.
Na diverse
rapporten volgt in 1977 een ontwerp-structuurschets dat nog steeds
onderwerp van inspraak vormt. De dienst Publieke Werken heeft een
aantal bestaande plannen in Nederland bekeken en vindt de wijk
Haagse Beemden in Breda daarbij het meest aansprekend. Er wordt in
die tijd ook veel waarde gehecht aan de relatie tussen een woonwijk
en het landschap. Het thema milieu geniet volop belangstelling; het
bestaande landschap en daarbij vooral het intact laten van
landschappelijke elementen heeft hoge prioriteit. Voorts is er veel
kritiek op de eenzijdigheid van naoorlogse woonwijken en betreurt
men het verloren contact met de natuur door uitdijing van de stad.
Buro
Maas dat eerder voor Haagse Beemden in Breda de landschapstudie
verrichtte, krijgt daarom opdracht tot een studie naar het landschap
in het gebied Reeshof en naar de mogelijke begrenzing van de nieuw
te bouwen wijk. Hieruit resulteert in 1977 het rapport
‘Stadsrandstudie Tilburg Noord-West’ . Deze studie bevat een zeer
uitgebreide inventarisatie van landschapsken- merken.
In 1978 wordt
gestart met de voorbereiding van het eerste deel van de Reeshof: Gesworen Hoek en kort daarop ook van Huibeven. Beide wijken maken
onderdeel uit van het bestemmingsplan Reeshof 1, dat in 1980 wordt
vastgelegd. De gemeente stelt vooral duidelijk dat de Reeshof een
eigen identiteit moet krijgen, een identiteit die gerealiseerd moet
gaan worden door het nastreven van twee principes: zelfstandigheid
en diversiteit. Wat zelfstandigheid betreft moet de Reeshof als zelfvoorzienende wijk kunnen gaan functioneren met voldoende
scholen, voldoende recreatieve voorzieningen en ook voldoende
culturele voorzieningen. Verder zal er een breed aanbod van winkels
moeten komen. Men is zich er wel van bewust dat dit alles een
streven is en dat er dus ook goede verbindingen moeten komen met
de rest van Tilburg alsmede met de omliggende dorpen.
Wat de
woningbouw betreft voorspellen de plannen voor de Gesworen Hoek
vooral eentonigheid: eensgezins-woningen en nog eens
eensgezins-woningen. Later zal er hier en daar wat variatie
aangebracht worden door uitbouwtjes van keukens of garages. Verder
zijn er op enkele punten op straathoeken kleinschalige
appartementencomplexen te vinden.
Tussen 1978 en
1980 wordt deze eerste Reeshofwijk gebouwd; in december 1981
betrekken de eerste bewoners van de Reeshof hun huizen. Het
Biervlietplein bijt het spits af.
Nog strakker
dan de Huibeven oogt de opzet van Heerevelden en Campenhoef, plan
Reeshof 2. We vinden we er wel dezelfde strakke schuine buurtassen
als in Huibeven, maar er is minder variatie in type straten: de no
nonsense mentaliteit leidt tot een vervlakking in de stedenbouw. Op
enkele uitzonderingen na –we hebben het dan bijvoorbeeld over
Hoevelakenstraat , Hornstraat en Hindelopenstraat- zien we vooral
veel van hetzelfde. Wel komen er nu nog meer twee-onder-een-kap
woningen en is er zelfs sprake van een nieuwe variant, te vinden aan
de Katwoudestraat: blokken van twee woningen van drie bouwlagen in
een zwart blok met een dakpatio, geschakeld door telkens twee
kleinere witte bungalows.
Tegelijkertijd
met de planontwikkeling voor Reeshof 2 wordt in 1988 ook verder
gekeken naar het uitbreidingsgebied Hoge Witsie (Reeshof 2 en 3).
Plan 3 wordt dan nog niet vastgesteld omdat er behoefte is aan een
herbezinning, niet alleen ten aanzien van de strakke verkaveling van
Heerevelden, maar ook ten aanzien van de omvang van het gebied.
Uiteindelijk wordt besloten de Reeshof verder naar het westen te
vergroten, tot zelfs over de Donge. Aan de oostzijde van de Donge
worden Tuindorp de Kievit, Dongewijk en Leeuwerik gepland, aan de
overzijde Dalem Noord en Dalem Zuid.
In deze
periode zien we overal in Nederland enorme nieuwbouwwijken, ‘Vinex-wijken’,
ontstaan. Dit als gevolg van de Vierde Nota over de Ruimtelijke
Ordening Extra (Vinex), een rijksnota die voorziet in een
uitbreiding van 1 miljoen nieuwe woningen in Nederland. De Reeshof
is, doordat aan de bestaande nieuwbouwwijken Gesworen Hoek,
Huibeven, Campenhoef en Heerevelden nog een aantal nieuw te bouwen
wijken toegevoegd worden, uiteindelijk de Vinex-wijk van de stad
Tilburg.
Rond die
periode realiseert men zich dat er een nieuw totaalplan voor de
Reeshof moet komen, de ontwikkelingsschets dateert immers van 1977.
In 1991 lanceert men de structuurschets Reeshof waarin 4 gebieden
worden onderscheiden, samen goed voor 11.500 woningen in plaats van
de 6000 woningen in de oorspronkelijke plannen. Overigens blijft
zelf dan het aantal geplande woningen nog onder het uiteindelijke
aantal dat gerealiseerd zal gaan worden.
Het eerste
gebied is het gebied Reeshof 1: Gesworen Hoek en Huibeven. De strook
tussen Wandelbos en Reeshof 1 blijft gehandhaafd en is onderdeel van
de ecologische verbindingszone aan de westkant van Tilburg. Het tweede
gebied is De Kievit (Hoge Witsie, Heerevelden en het gebied ten
westen ervan tot aan de Donge). Het derde gebied is de Stationszone,
het gebied aan weerszijde van de spoorlijn, het geplande station,
inclusief Campenhoef en Witbrant. Het vierde gebied betreft de
uitbreidingen over de Donge, ten westen van de Kievit en bijna tot
aan de Bredaseweg. De Donge en omgeving moeten een groen element
vormen.
De infrastructuur en met name het wegennet
bleef hierbij toch wel achter en is qua ontsluiting nog steeds
gestoeld op de eerste deelwijken
Gesworen Hoek en Huibeven. Deze
worden omsloten door de rondwegen Burg. Baron van Voorst tot Voorstweg,
de Moerse Dreef, Heerenvelden Dreef en Huibeven Dreef. De meer
westelijk gelegen wijken kregen afvoerwegen die aansluiten op de
oorspronkelijke rondwegen.
Naast het wijkgebouw met veel faciliteiten, 2 sporthallen,
skatebaan, speeltuin, zwembad en twee winkelcentra is er in de wijk
toch nog steeds dringend behoefte aan wat meer faciliteiten. Prettig
is de beschikking over het Reeshofbos, gelegen tegen het spoor aan,
wat een mooie plaats is om uit te waaien. Het daarentegen 'kunstmatig'
aangelegde Reeshofpark, is voltooid en maar moet nog flink groeien.
Gelukkig zijn er wel veel verenigingen in onze wijk actief die zorgen
voor gepaste ontspanning. Ook zijn er voldoende scholen en medische
zorg in de wijk gevestigd.
Het Reeshofstation werd na jaren van stechelen tussen de gemeente
en de spoorwegen in december 2003 opgeleverd.
Al met al een grote wijk met veel jonge bewoners, waar nog veel
moet gebeuren, maar waar het mooi en bovenal lekker rustig wonen is.
|